Ochryd (Ohrid), Struga, Vevczani (Vevchani)
Ochryd to najbardziej znana miejscowość w Macedonii wśród turystów. Najwięcej osób jeśli jedzie na wakacje do Macedonii to wybiera właśnie Ochryd. Co zatem zwiedzić będąc w Ochrydzie i co oferuje jego okolica, a oferuje naprawdę wiele.
Jezioro Ochrydzkie (Ohridsko ezero)
Jezioro Ochrydzkie to najstarsze jezioro w Europie i jedno z najstarszych na świecie. Jego wiek oscyluje między 4 a 10 milionów lat, czyli jeszcze zanim istniał człowiek. Powstało w okresie trzeciorzędu i ma genezę tektoniczną. Jezioro Ochrydzkie nazywane jest słodkim morzem, ponieważ jest błękitne i ogromne. Jego powierzchnia wynosi 358,2 km2 i rozdziela Macedonią od Albanii. 2/3 powierzchni jeziora wchodzą w teren Macedonii. Niewidzialna linia przebiega od św. Naum do wioski Radożda po drugiej stronie. Znajduje się 695 m n.p.m. w samym sercu kotliny ochrydzko – strużkiej. Źródła jeziora są podziemne, pochodzą głównie z jeziora Prespańskiego, które położone jest wyżej. Powierzchniowe źródła znajdują się koło monastyru św. Naum i koło Ochrydu słynne źródła Biljanie. W jeziorze Ochrydzkim rośnie i żyje ponad 200 gatunków o charakterze enedmicznym. Najbardziej znaną rybą ochrydzką jest ohridska pastrmka – łosoś Salmo letnica. Warto przynajmniej raz jej spróbować w rybnej tawernie. Łosoś ten osiąga wagę powyżej 10 kg i długość do 30 cm. Inną rybą jest Salmo letnica Aestivalis, która jest znacznie mniejsza od pierwszej wspomnianej, ale odgrywa ważną rolę w produkcji pereł. Z jej łusek dzięki specjalnej technologii przygotowuje się emulsję do smarowania pereł. Ochrydzkie perły nosi np. królowa Elżbieta. W rejonie jeziora można spotkać kormorany, pelikany, łabędzie oraz mewy. Jezioro wpisane jest na światową listę dziedzictwa UNESCO od 1979 roku.
Św. Jovan Kaneo
Kaneo – tego miejsca nie sposób pominąć. Kaneo znajduje się praktycznie na każdej pocztówce z pozdrowieniami z Ochrydu oraz zarazem jest najczęściej odwiedzanym miejscem w Ochrydzie. Cerkiew św. Jana Bogusława jest najpiękniejszą cerkwią prawosławną nie tylko w Macedonii, ale i na Bałkanach. Cerkiew znajduje się na skale nad samym brzegiem jeziora nad dawną osadą Kaneo. Teren wokół niej jest tak pięknie zagospodarowany, że jest to miejsce niezwykle romantyczne i miejsce, które doskonale odżywia duszę. Oprócz tego, że miejsce samo w sobie jest bardzo fotogeniczne to jeszcze widok, który rozpościera się z góry na jezioro zapiera dech w piersiach. Nie wiadomo kiedy dokładnie cerkiew została wybudowana, według pewnego dokumentu można się tylko domyślać, że około 1447 roku. Cerkiew jest zbudowana w stylu bizantyjskim i armeńskim dlatego też z tego względu jest wzorem do nauki o średniowiecznych zabytkach w Ochrydzie. Nie wiadomo także kto jest autorem fresków. Freski zachowane są w kopule oraz w części przy ołtarzu, ale niestety są zniszczone. Zniszczenia wynikają z tego, że cerkiew między wiekiem XVII i XIX była opuszczona i bardzo zaniedbana. W części ołtarzowej znajdują się liturgiczne sceny oraz namalowani są święci ojcowie: Kliment Ochrydzki, Erazmo Lihnidski oraz Konstantin Kavasila. W XIX w. cerkiew przeszła remonty i postawiono nowy drewniany ikonostas.
Cena wejścia do środka cerkwi wynosi około 100 denarów tj. ok. 6 zł. W środku można zapalić świeczkę, którą można nabyć na miejscu w cenie ok. 10 denarów w zależności od wielkości.
Plaosznik (Plaoshnik)
Plaosznik to kolejne warte odwiedzenia miejsce zaraz po Kaneo. Do Plaosznika dojdzie się z Kaneo. Droga jest pod górkę i przez lasek. Odcinek do pokonania nie jest długi. Plaosznik znajduje się nad Kaneo, pomiędzy Kaneo a twierdzą cara Samuela. Cena wejścia na cały teren to koszt ok. 100 denarów. Dodatkowo przed głównym wejściem ustawiona jest rzesza przewodników, którzy chętnie oprowadzą grupę turystów po całym terenia Plaosznika. Przeważnie życzą sobie ok. 5e (300 denarów od grupy). Oczywiście można się targować. Plaosznik to tak naprawdę najważniejsze miejsce dla wszystkich Słowian. Plaosznik zagwarantowł Ochrydowi opinię Słowiańskiego Jeruzalem i Bałkańskiej Wenecji. Plaosznik to tak naprawdę nazwa góry. Św. Kliment przybył tu w IX w. i odnowił starą cerkiew, która były wybudowana prawdopodobnie w VIIw. Św. Kliment nowo wybudowaną cerkiew poświęcił św. lekarzowi Pantelejmonowi. Św. Kliment rozszerzył cerkiew ku zachodniej stronie. Wybudował także skromny grób, w którym został pochowany po swojej śmierci w 916 roku. W XV w. cerkiew św. Pantelejmona została doszczętnie zniszczona i w tym miejscu postawiony został meczet, który jednak nie funkcjonował zbyt długo.
Z okazji 2000 lat chrześcijaństwa w Macedonii Pasko Kuznam rozpoczął w 1999 – 2002 prace remontowe. Podczas prac odkryto wczesnochrześcijańską bazylikę, chrzścielnicę, mozaikowe podłogi. W 2002 roku cerkiew św. Klimenta została odnowiona dokładnie tak jak była wykonana w IX w., czyli z tych samych materiałów, tymi samymi metodami pracy. Cerkiew uzyskała swój pierwotny wygląd. Św. Kliment i św. Naum uczniowie Cyryla i Metodego stworzyli tam cyrylicę – alfabet, którym do dziś posługują się Rosjanie, Bułgarzy, Serbowie i Macedończycy oraz pierwszą szkołę.
Twierdza Samuela (Samuilova tvrdina)
Zapiski o Ochrydzie pochodzą z V w. Już wtedy miasto było znane rzymskim histrykom. Ochryd posiadał bardzo dobre mury i skutecznie bronił się przed napadami. W X w. w Ochrydzie przebywał macedoński car Samuel. To za jego czasów mury zostały odnowione i ulepszone. Dzisiejsza forma twierdzy pochodzi z czasów cara Samuela. Ostatnim władcą ochrydzkiej twierdzy był Dżeladin, który panował w latach 1800 – 1830. Odłączył się od imperium tureckiego i rządził Ochrydem niezależnie. Ściany Twierdzy Samuela mają wysokość od 10 do 16m. Oprócz ścian są także wieże obronne. Cała twierdza składa się z 18 wież obronnych w tym 3 są półokrągłe i 15 kwadratowych oraz 4 dużych bram. Twierdza przeszła wiele zmian, te szczególnie widoczne są na Górnej Bramie, gdzie doskonale widać wbudowane marmurowe kawałki z greckimi i rzymskimi napisami. Wejście na Twierdzę Samuela kosztuje ok. 30 den. Koniecznie trzeba zabrać aparat, ponieważ widoki zapierają dech w piersiach.
Okolice Ochrydu
Św. Naum (sv. Naum)
Św. Naum – monastyr Św. Naum znajduje się 30 km od Ochrydu w pobliżu albańskiej granicy. Dojechać można samochodem bądź autobusem. Autobus odjeżdża ze skrzyżowania głównego w centrum Ochrydu w pobliżu, którego znajduje się Ohridska Banka. Przystanek znajduje się po drugiej stronie, jakby po skosie od banku. Autobusy jeżdżą w okresie letnim dość często. Bilety nie są drogie. Przystanku końcowego nie można przegapić, ponieważ przy monastyrze kończy się trasa i autobus zawraca. Kierowca także na pewno poinformuje o jakich godzinach odjeżdża z monastyru do Ochrydu. Droga do monastyru jest przepiękna, ponieważ praktycznie cały czas jest widok na jezioro Ochrydzkie i góry. Do monastyru można dotrzeć stateczkiem. Statki odpływają z portu, na tablicach informacyjnych są informacje o rejsach, godzinie i cenie. Rejs kosztuje ok. 10e = 600 den. Na zwiedzanie monastyru warto zarezerwować sobie ciut więcej czasu, ponieważ teren monastyru oferuje wiele aktywności. Są tam kawiarnie, restauracje z tradycyjnym jedzeniem na świeżym powietrzu, sklepiki z pamiątkami oraz można wybrać się łódką na rejs po rzece Drim. Jest to jeden z ważniejszych monastyrów w Macedonii. Tam także znajduje się grób Św. Nauma, ucznia św. braci Cyryla i Metodego. Św. Naum i Św. Kliment Ochrydzki szerzyli chrześcijaństwo na Bałkanach. Budowę monastyru rozpoczął św. Naum w 895 r., a w 900 r. rozpoczęto budowę monastyrskiej cerkwi. To tam resztę życia spędził św. Naum i tam w 910r. został pochowany. Grób znajduje się w prawym skrzydle cerkwi. Według legendy, gdy podeprze się głowę na grobie św. Nauma będzie można usłyszeć bicie jego serca. Św. Naum poświęcił cerkiew “św. Archaniołów Michała i Gabriela”. Dzisiejszy wygląd cerkwi i monastyru pochodzi z XVI w. z licznymi przeróbkami w XX w. Monastyr obecnie nie spełnia religijnej funkcji, a przerobiony jest w obiekt muzealno turystyczny. Cerkiew pełni religijną funkcję. Wejście do cerkwi kosztuje 100 denarów. Świeczki zapala się przed wejściem.
Kaliszta (Kalishte)
Wioska Kaliszta znajduje się 3,5 km od Strugi. Można iść tam pieszo, tylko latem należy wziąć większą ilość wody ze sobą. Droga prowadzi wzdłuż jeziora w przeciwną stronę niż do Ochrydu. Cały kompleks jest dość ładnie zagospodarowany. Można spędzić miło czas na robieniu ładnych zdjęć, napić się kawy na tarasie przy restauracji, a także odwiedzić cerkwie. Kaliszta spełnia funkcję religijną. Jest siedzibą popów. Warto odwiedzić skalną cerkiew św. Bogurodzicy zdobionej freskami Cyryla i Metodego. Oprócz cerkwi św. Bogurodzicy na terenie znajduje się jeszcze cerkiew św. Piotra i Pawła.
Rzeka Czarny Drim
Źródło rzeki Czarny Drim wpływające do jeziora Ochrydzkiego znajduje się w pobliżu monastyru św. Naum. Jest to zarazem największe i najatrakcyjniejsze źródło rzeczne. Źródło składa się z 30 podwodnych i 15 powierzchniowych źródeł tworzących jezioro o powierzchni 30 ha o największej głębokości 3,5m. Natomiast w Strudze rzeka Czarny Drim wypływa. Będąc w Strudze łatwo zauważyć liczne mosty, a pod nimi piękny kolor wody. Rzeka jest raczej zimna i jej nurt jest dość silny, ale zawsze znajdą się odważni na kąpiel w rzece. W Strudze wzdłuż rzeki Czarny Drim jest trasa spacerowa z licznymi kawiarniami i restauracjami.
Vevczani (Vevchani)
Do Vevczani dojedzie się ze Strugi minibusem. Odległość wynosi 14 km. Minibusy odjeżdżają dość często do Vevczani z centrum Strugi (przystanek znajduje się przy moście idąc prosto od strony połączenia jeziora z rzeką. Należy iść cały czas prosto, minie się kilka mostów, duży market spożywczy Tinex i dojdzie się w końcu do głównej ulicy. Na moście będzie znajdowała się mała cerkiew. To tam po drugiej stronie ulicy znajduje się przystanek. Warto zapytać się kogoś o busa i warto kupić bilet u kierowcy w obie strony. Wtedy jest taniej. Vevczani to mała macedońska wioska, bardzo zadbana. Wioska leżu u stóp góry Jablanica, ok. 800-950m n.p.m. Główną atrakcją Vevczani są źródła w parku zdrojowym na samym końcu wsi. W okresie zimowym Vevczani słynie z karnawału, jednego z popularniejszych na Bałkanach. W Vevczani jest kilka tradycyjnych restauracji, w których można spróbować domowego jedzenia, tradycyjnych przepisów, domowego chleba i naturalnego zsiadłego mleka. Produkty są ekologiczne od lokalnych rolników. Oprócz źródeł w Vevczani można chodzić na piesze wędrówki po górach oraz jeździć konno. Jazda konna nie jest zarezerwowana tylko dla zaawansowanych, a ci co są początkujący mogą zapisać się na naukę. W Vevczani także można zwiedzić monastyr Św. Spas.