Mikołajki

Mikołajki w Macedonii obchodzi się zupełnie inaczej niż w Polsce. Nie ma tu miejsca na rózgi, czyszczenie butów czy oczekiwanie na prezenty pod poduszką. Jak zatem świętuje się Mikołajki – zapraszam do czytania.

Sveti Nikola – Św. Mikołaj

W kościele prawosławnym 19.12. obchodzi się dzień Sveti Nikola. Jest to jeden z najbardziej szanowanych i lubianych świętych. Sveti Nikola jest patronem i opiekunem dzieci, dziewczynek, uczniów, biednych, chorych, marynarzy, żeglarzy, aptekarzy, piekarzy, handlowców oraz podróżnych.

Sławią go prawosławni, katolicy oraz część muzułmanów, głównie w Turcji. W Macedonii jest wiele monastyrów, cerkwi, ikon i fresków poświęconych św. Mikołajowi Cudotwórcy.

Św. Mikołaj urodził się w miasteczku Patara w Licji. Żył na przełomie 3 i 4 wieku. Był jedynakiem urodzonym w bogatej rodzinie za czasów panowania rzymskiego cara Waleriana. Ze względu na bardzo dobre wychowanie od zawsze był ulubieńcem wśród ludzi. W świat religii wprowadził go wujek, również Mikołaj, który to piastował biskupie stanowisko w Mirze. Obserwując młodego Mikołaja i jego charakter namówił jego rodziców, aby pozwolili mu się poświęcić służbie Bogu. Po śmierci wujka to Mikołaj objął jego funkcję biskupa. Bardzo szybko stał się ulubieńcem ludu. Odwiedzał chorych, pomagał biednym oraz jeńcom.

Po śmierci swoich rodziców podzielił całe swoje odziedziczone bogactwo. Ludziom pomagał anonimowo. Wkładał im pieniądze do kieszeni, aby zawsze byli zaskoczeni jak je znajdą. Jednocześnie prosił Boga, aby obdarowani na dobre cele wydawali pieniądze. Odkupował robotników, opiekował się jeńcami niesłusznie osądzonymi i pomagał im w uzyskaniu wolności. Jedna z legend głosi, że darował przez okno trzy noce z rzędu swojemu sąsiadowi, który wyśmiewał jego religijność pieniądze na posagi dla trzech córek, aby uchronić je przed sprzedażą do domu publicznego. Sąsiad trzeciej nocy zauważył skąd pochodzą pieniądze i wyraził Mikołajowi ogromną wdzięczność, że uchronił go przed tak strasznym grzechem jak sprzedaż własnych córek.

Za czasów panowania cara Dioklecjana Mikołaj był więziony w ciemności. Dopiero za czasów Konstantyna I Wielkiego Mikołaj został puszczony na wolność i ponownie wrócił na biskupie stanowisko. Mikołaj podróżując statkiem potrafił przewidzieć ogromny sztorm. Nikt mu nie wierzył i cała załoga naśmiewała się z niego. Dopiero, gdy faktycznie nieoczekiwanie nadszedł silny sztorm i wszyscy byli przestraszeni Mikołaj pomodlił się do Boga. Bóg posłuchał Mikołaja i uspokoił szalejące morze. W ten sposób Mikołaj został patronem marynarzy, żeglarzy oraz rybaków, a także opiekunem morza.

Mikołaj dożył późnej starości. Zmarł 19.12. 343 roku, a więc obchodzi się datę śmierci św. Mikołaja. Św. Mikołaj pochowany został w cerkwi w Mirze. 22.05 świętuje się przeniesienie relikwii do Bari we Włoszech i ten dzień to obchody św. Mikołaja letniego.

Obchody w Macedonii

18.12. wieczorem wiele rodzin ma sławę, czyli imieniny swojego patrona św. Mikołaja i opiekuna ich domu. Imieniny tego dnia świętuje każdy o imieniu Nikola i Nikolina. Nikola to Mikołaj, a Nikolina to Mikołajka.

Ponadto św. Mikołaj jest patronem Prilepu i 19.12. świętuje całe miasto, a władze miasta organizują z tej okazji obiad miejski dla wszystkich. Miejskie uroczystości trwają od samego rana, rozpoczynają się uroczystą mszą oraz przemówieniem popa oraz prezydenta miasta, a następnie kończą się obiadem. Obiad dostanie każdy kto cierpliwie poczeka w kolejce. Panie rozdają zapakowane posiłki, można brać sobie chleb i wino do popicia. Tego dnia prawie wszyscy pracownicy mają skrócony czas pracy. Dotyczy to zarówno administracji jak i firm prywatnych. Restauracje, kawiarnie szybciej są zamykane, niektóre sklepy w ogóle nawet nie są otwierane. Ludzie w Mikołajki są naprawdę pozytywnie nastawieni do życia i widać to na każdym kroku.

18.12. oraz 19.12. to dni postne. Tego dnia je się podczas sławy: nietłustą rybę pieczoną (najczęściej jest to morszczuk), fasolę, postne gołąbki z ryżem oraz oliwki. Menu jest praktycznie jednakowe w każdym domu, miejski obiad też składa się z tych właśnie dań.

W Macedonii z okazji św. Mikołaja nie daje się żadnych prezentów. Ci, którzy mają sławę to dekorują swoje domy, salony, zapraszają gości i wspólnie w rodzinnej atmosferze świętują przy postnym jedzeniu i czerwonym winie.

Prezenty w Macedonii przynosi Dedo Mraz (Dziadek Mróz) w Nowy Rok i obdarowywane są dzieci paczkami ze słodyczami oraz zabawkami. Paczki ze słodyczami produkuje każda większa firma i jest ich cała masa w sklepach w grudniu. Tak naprawdę to przez cały grudzień dzieci otrzymują jakieś drobne prezenty od przyjaciół swoich rodziców, a większe prezenty właśnie w Nowy Rok od rodziców oraz dziadków.

Mikołajki w Macedonii to święto religijne, bardzo rodzinne bez miejsca na komercję i nadmierny konsumpcjonizm.

Zdjęcie z ikoną św. Mikołaja pochodzi z www.flickr.com, natomiast zdjęcie mikołajów czekoladowych jest z www.pixabay.com.